Mieke Sterrenburg uit Heteren (gemeente Overbetuwe) is één van de eersten die dankzij de Blijverslening haar woning kan verbouwen. En daar is ze blij mee. Want toen ze twee jaar geleden naar de bank stapte, kreeg ze de financiering niet voor elkaar. Met haar 76 jaar zag de bank het niet zitten geld te lenen voor haar verbouwingsplannen. “Ik woon prettig, ik ben helemaal gelukkig en wil daar ook blijven wonen. Ik liep al twee jaar rond met verbouwingsplannen. Ik wilde de slaapkamer en de badkamer op de begane grond. Maar toen de bank nee zei, dacht ik: oké, dan houdt het gewoon op.” Mieke Sterrenburg deed haar verhaal op de Kennissessie ‘Lang zult u wonen met de Blijverslening’ van Lang zult u wonen en het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn). Een bijeenkomst in Holten die bezocht werd door zo’n 40 belangstellenden. Zij deden kennis op over de Blijverslening en deelden ervaringen.
De Blijverslening: bewustwording met een financiële prikkel
Het verhaal van Mieke Sterrenburg staat niet op zichzelf. De meeste ouderen willen helemaal niet verhuizen. Ze willen blijven wonen waar ze 
wonen, vertelde Maria Walters, directeur van Lang zult u wonen. Sinds 2013 is Maria Walters bezig met bewustwordingscampagnes om oudere inwoners te stimuleren na te denken over hun oude dag. Maar vooral ook om mensen aan te zetten om actie te ondernemen om hun woning al zo vroeg mogelijk levensloopbestendig te maken. De Blijverslening die eind 2015 werd geïntroduceerd is een mooi financieel instrument om de bewustwording te vergroten, vindt Maria Walters. Maar ook om, zoals het verhaal van Mieke Sterrenburg illustreert, daadwerkelijk te zorgen dat mensen aan de slag gaan met het veiliger en comfortabeler maken van hun woning.
Waar is de Blijverslening voor bedoeld?
De Blijverslening is bedoeld om burgers te faciliteren en zelf regie te geven als ze zolang mogelijk zelfstandig thuis willen wonen. Volgens Mia 
Buddingh van SVn (Stimuleringsfonds Volskhuisvesting) is het doel niet om zo veel mogelijk leningen te verstrekken. “Het doel is mensen helpen investeringen te doen die men anders niet of minder snel zou doen. Heel veel mensen hebben hun vermogen immers in de stenen zitten.” Hoe hoog het leenbedrag is dat inwoners kunnen krijgen, bepalen de gemeenten binnen de productkenmerken van de Blijverslenng. De gemeente Overbetuwe, waar Mieke Sterrenburg woont, stelt maximaal €50.000 beschikbaar. Andere gemeenten hebben €30.000 als maximaal leenbedrag. Ook kan de gemeente zelf bepalen waar inwoners de lening voor mogen gebruiken. Bij een aanvraag wordt getoetst of de lening financieel gedragen kan worden door de aanvrager.
Sommige gemeenten enthousiast, andere kritisch of afwachtend
Niet iedere inwoner van Nederland kan de Blijverslening aanvragen. Sterker nog. Veel gemeenten hebben de Blijverslening (nog) niet. De gemeente (of provincie) stelt de Blijverslening beschikbaar en is daarin geheel vrij. Ook tijdens de kennissessie in Holten klonken er kritische vragen van beleidsmakers en bestuurders. Want waarom gebruiken oudere inwoners de overwaarde in hun woning niet? Moet de gemeente gaan concurreren met banken? Willen oudere mensen wel lenen?
Zwartewaterland wilde een statement maken met Blijverslening
De gemeente Zwartewaterland voerde de Blijverslening in juni 2017 als eerste gemeente in Overijssel in. “We wilden een statement maken”, zei wethouder Gerrit Knol. “We hebben als gemeente ook een starterslening gehad. Maar in Zwartewaterland hebben we niet alleen jonge mensen. Er wonen ook veel ouderen. We hebben met de Blijverslening geen bedrijfseconomische keuze gemaakt, wel een politieke.” Volgens Knol loopt het nog geen storm met aanvragen voor de Blijverslening. “Maar we zien wel dat mensen informatie aanvragen. Ook dat draagt bij aan bewustwording.”
Gemeente Overbetuwe stelt bewust ruime Blijverslening in
Ook in de gemeente Overbetuwe is afgelopen jaar de Blijverslening ingevoerd. Het was de wens van inwoners zelf, vertelden Astrid Berns en Ysbrand Blanken. In Overbetuwe is de Blijverslening ruim en flexibel opgesteld. Er gelden niet te veel restricties, alles wat bijdraagt aan de levensloopbestendigheid kan worden gefinancierd. “We hebben de lening bewust zo ruim beschikbaar gesteld zonder limitatieve opsommingen, omdat we vinden dat inwoners lenen voor hun toekomst en ook omdat het uiteindelijk hun eigen geld is.” Voor Mieke Sterrenburg betekende het dat ze beneden een badkamer en een slaapkamer kan financieren. Op de vraag of ze niet net zo goed een traplift had kunnen nemen, was Mieke Sterrenburg heel duidelijk. “Nee, dat vind ik niet mooi.” En of ze niet beter had kunnen verhuizen naar een woning waar alles al op de begane grond was, dicht in de buurt waar ze nu woonde? “Nee, ik wilde hier blijven wonen.” Volgens de gemeente Overbetuwe is dat precies waar het om gaat bij de Blijverslening: de inwoner heeft regie en maakt eigen keuzes.
Hengelo: Het denken omzetten in het doen met subsidie
De Blijverslening is natuurlijk niet het enige instrument om inwoners aan te zetten om na te denken over de plek waar ze willen wonen als ze ouder worden. De gemeente Hengelo zette van 2013 tot 2017 de Stimuleringsregeling Lang zult u wonen in. Een subsidie in de vorm van een 
tegemoetkoming in de kosten van maximaal €1000 per huishouden. “We wilden als gemeente Hengelo het denken omzetten in het doen”, vertelde Hans Engelbertink van de gemeente. Alle mensen die een aanvraag indienden kregen een huisbezoek waarin de woning gescand werd. “Als je dan met mensen de woning doorgaat, dan juist gaat het om bewustwording.” Hans Engelbertink kreeg vaak te horen van andere gemeenten: jullie geven zomaar 1000 euro weg. “Maar we voorkomen valpartijen en ongelukken. We besparen met een preventieve voorziening. Maar als je grotere verbouwingen wilt uitvoeren is duizend euro uiteraard te weinig, dan biedt de Blijverslening uitkomst.”
Steeds meer vraag en behoefte naar oplossingen wonen en zorg
Dat de Blijverslening een oplossing kan zijn, werd tijdens de bijeenkomst onderschreven door Herman Pieper van de ouderenbonden van KBO in Overijssel. “We brengen ook als ouderenbonden heel duidelijk naar voren bij 
onze achterban dat mensen een eigen verantwoordelijkheid hebben als het gaat om langer zelfstandig thuis wonen.” Maar naast bewustwording van oudere bewoners, ligt er ook nog steeds een grote rol voor overheden en corporaties. Zij moeten een actueel beeld hebben van de woningvoorraad om op tijd op de veranderingen in de toekomst in te spelen. Dat benadrukte Patrick Gering namens BMC Advies. “Het aantal woningen in Nederland dat nu levensloopgeschikt is, is betrekkelijk weinig. Kijk daar goed naar. Woningaanpassingen kun je snel geregeld hebben, maar bij de grote veranderingen moet je op tijd afspraken maken.”
Een maatschappelijke opgave met commerciële kansen
De vergrijzing biedt ook kansen. Zeker als mensen steeds bewuster aan de slag gaan met het aanpakken van de veiligheid en het comfort van hun 
woning. Volgens Robert ter Hoek (Bouwend Nederland regio Oost) en Berthold van Benthem (UNETO-VNI) vraagt de seniorenmarkt om specialisatie van bouw- en installatiebedrijven. Van Benthem: “Stel dat je je specialiseert in verbouwing, zoals mevrouw Sterrenburg die heeft laten uitvoeren. Dan heb je het over aanzienlijke bedragen.” Om beter in te spelen op de maatschappelijke opgave en de commerciële kansen zijn Bouwend Nederland en UNETO-VNI gestart met het project Ondernemend Noaberschap. De eerste 9 lokale bedrijvenkringen zijn opgericht. Zij onderzoeken samen aan welke diensten senioren behoefte hebben.
Meer weten over de Blijverslening of de bewustwordingscampagne?
Wilt u meer meer weten over de Blijverslening, op de site van SVn vindt u alle informatie. Wilt u als gemeente of provincie meer weten over de bewustwordingscampagne van Lang zult u wonen, bekijk dan de pagina Lang zult u wonen voor gemeenten.
U kunt het verslag van de kennissessie over de Blijverslening ook downloaden in PDF. Downloaden kan via onderstaande link.
In gesprek over de Blijverslening (PDF)
